Hamiləliyə və doğuşa görə məzuniyyət
Hamiləliyə və doğuşa görə məzuniyyət əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsi vərəqəsi əsasında verilir. Hamiləliyə və doğuşa görə məzuniyyətin müddəti 126 təqvim günü təşkil edir (doğuşa qədər 70 təqvim günü, doğuşdan sonra 56 təqvim günü). Ağır doğuş, iki və daha artıq uşağın doğulması zamanı doğuşdan sonrakı məzuniyyətin müddəti 70 təqvim gününə qədər uzadılır.
Kənd təsərrüfatı istehsalatında işləyən qadınlara aşağıdakı müddətlərdə hamiləliyə və doğuşa görə məzuniyyət müəyyən edilir:
- normal doğuş zamanı – 140 təqvim günü (doğuşa qədər 70 təqvim günü, doğuşdan sonra 70 təqvim günü);
- ağır doğuş zamanı – 156 təqvim günü (doğuşa qədər 70 təqvim günü, doğuşdan sonra 86 təqvim günü);
- iki və daha artıq uşaq doğulduqda – 180 təqvim günü (doğuşa qədər 70 təqvim günü, doğuşdan sonra 110 təqvim günü).
Doğuşdan sonrakı analıq məzuniyyəti 2 aylığa qədər olan uşaqları övladlığa götürən qadınlara da verilir və onun müddəti 56 təqvim günüdür.
Mənbələr: Əmək Məcəlləsinin 125 və 126 maddəsi. Sığorta üzrə icbari dövlət sosial təzminatlarının və fəaliyyət qabiliyyətini müvəqqəti itirmiş şəxslərə sığortaçının hesabına ödənilən müavinətlərin hesablanması və ödənilməsi haqqında Əsasnamənin 65 və 67 bəndləri
Ödənişlər
Hamiləliyə və doğuşa görə müavinətlər hamiləliyə və doğuşa görə məzuniyyət müddəti ərzində ödənilir. Dövlət müavinətləri əvvəlki orta əmək haqqının 100% həcmində müəyyən edilir.
Mənbələr: Sığorta üzrə icbari dövlət sosial təzminatlarının və fəaliyyət qabiliyyətini müvəqqəti itirmiş şəxslərə sığortaçının hesabına ödənilən müavinətlərin hesablanması və ödənilməsi haqqında Əsasnamənin 72 bəndi
Pregnancy Testing / Inquiry in Recruitment
Azərbaycan qanunvericiliyinə əsasən, işəgötürənlər işə qəbul prosesi zamanı namizədlərdən hamiləlik barədə məlumat tələb edə bilməzlər. Bu müddəa qadınların hüquqlarının qorunmasına və əmək münasibətlərində bərabərliyin təmin edilməsinə yönəlmiş hüquqi çərçivənin bir hissəsini təşkil edir. Belə sorğular işə qəbul zamanı ayrı-seçkiliyin yaranması üçün əsas ola bilər.
Əmək münasibətləri kontekstində peşəkar ixtisas, bacarıqrla və ya əmək fəaliyyətinə aidiyyəti olmayan cins, yaş, ailə vəziyyəti və ya digər amillər əsasında işçilər arasında hər hansı ayrı-seçkilik forması qəti qadağandır.
Bundan əlavə, Azərbaycan Respublikasının “Gender bərabərliyinin (Kişi və qadınların bərabərliyi) təminatları haqqında” Qanununa əsasən, gender bərabərliyi cəmiyyətin siyasi, iqtisadi, sosial, mədəni və digər sahələrində qadınlar və kişilər üçün bərabər imkanların yaradılması və gender əsaslı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının aradan qaldırılması yolu ilə təmin olunur.
Müvafiq olaraq, işəgötürən işə qəbul zamanı namizədin hamiləlik durumu və ya ailə vəziyyəti barədə məlumat tələb etmək hüququna malik deyil, çünki gender əsaslı ayrı-seçkiliyin bütün formaları qadağandır.
Ayrı-seçkiliyə məruz qalan işçi pozulmuş hüquqlarının bərpası tələbi ilə məhkəməyə müraciət etmək hüququna malikdir.
Mənbələr: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 16-cı maddəsi; Azərbaycan Respublikasının 2006-cı il 10 oktyabr tarixli, 150-IIIQ nömrəli “Gender bərabərliyinin (kişi və qadınların bərabərliyi) təminatları haqqında” Qanunu (21 dekabr 2010-cu il tarixli dəyişikliklərlə birlikdə)
Ödənişsiz tibbi xidmətlər
Hamiləlik, doğuş və doğuşdan sonrakı prosesdə olan hər bir qadın dövlət səhiyyə sisteminin müəssisələrində ödənişsiz ixtisaslaşdırılmış tibbi yardımla təmin edilir. Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları sağlamlığın qorunması və tibbi yardımın alınması hüququna malikdirlər. Dövlət tibb müəssisələrində tibbi xidmət ödənişsizdir. Hər bir kəs qanunvericilik aktları ilə müəyyən edilmiş həcmdə tibbi yardım almaq hüququna malikdir.
Tibbi yardımın aşağıdakı növləri var: təxirəsalınmaz, ilkin və ixtisaslaşdırılmış. Tibbi yardım aşağıdakı formalarda göstərilir: stasionar və ambulator.
Mənbələr: “Əhalinin sağlamlığının qorunması haqqında” Azərbaycan Respublikasının 26.06.1997 tarixli 360-IQ nömrəli qanununun 10, 17, 32-34 maddələri
